Mondelinge eerste en tweede uitgiftebegeleiding bij statines

Wat is de naam van de interventie?

Mondelinge eerste en tweede uitgiftebegeleiding bij statines

In welke setting is de interventie getest?

Eerste lijn: Openbare apotheek; aantal: 52

Op wie richt de interventie zich (doelgroep)?

Patiënten

Bij welke deelnemers is de interventie getest?

Aandoening(en): manifeste HVZ
Geneesmiddel(en): statines ATC C10A

Toedieningsvorm(en):oraal
Type medicatie (preventief, symptomatisch, …): secundaire preventie

Op welke fase(s) van het geneesmiddelgebruik richt de interventie zich?

Het gebruiken van de medicatie zoals is overeengekomen met de arts Vroegtijdig stoppen terwijl hiervoor medisch gezien geen reden is (non-persistentie)

Wie biedt de interventie aan de doelgroep aan (wie voert de interventie uit)?

Zorgverlener: apothekersassistent of apotheker

Korte beschrijving van de interventie

Eerste uitgifte gesprek aan de balie: in elk geval noemen naam geneesmiddel, sterkte en gebruik en toelichten van het belang van langdurig gebruik. Indien de patiënt geïnteresseerd is en tijd heeft naar eigen inzicht ook noemen van de indicatie, hoe het werkt, bijwerkingen, wat te doen bij een gemiste dosering, interacties en of de patiënt het duidelijk vond en/of nog vragen heeft. Liefst niet te veel informatie ineens. Tweede uitgifte gesprek aan de balie: hoe heeft de patiënt het gebruik ervaren? Bij positieve ervaring nogmaals benadrukken van het belang van langdurig gebruik. Bij negatieve ervaring: nagaan wat het probleem was en of de assistent/apotheker kan helpen

Hoe vaak en hoe lang wordt de interventie gegeven (intensiteit en doorlooptijd)?

1x bij eerste uitgifte, 1x bij 2e uitgifte (meestal na circa 2 weken). Een gesprek duurt in het algemeen enkele minuten.

Middelen

Is training nodig om de interventie te kunnen aanbieden/uitvoeren?

Ja

Wat is de tijdsbesteding voor de zorgverleners, patiënten of andere betrokken bij de interventie?

Zorgverlener: enkele minuten
Patiënt: enkele minuten
Andere betrokkenen: nvt

Welke extra middelen zijn nodig bij het inzetten van de interventie?

Financieel (euro’s per patiënt/jaar): niet bekend
Arbeid (uren per patiënt/jaar): niet bekend
Materialen: checklist vragen/antwoorden, in elk geval beschikbaar in Pharmacom

Wordt de interventie vergoed?

Ja, deels.

Welke (informatie)materialen zijn er over de interventie te verkrijgen?

• Ander materiaal:
checklistje voor EU en TU in Pharmacom. In Mira niet standaard beschikbaar
Download bestand

---

Benodigde aanpassingen interventie of huidige zorg

Sluit de interventie aan op de reguliere zorg (inpasbaarheid in dagelijkse praktijk)?

Ja, volledig;

eerste uitgiftegesprek is verplicht. Tweede uitgiftegesprek wordt algemeen als belangrijk gezien. Dit tweede gesprek kan eventueel losgekoppeld worden van de verstrekking en later telefonisch worden gedaan.

Nee;

Is de interventie reeds gebruikt buiten de onderzoeksomgeving?

Ja,
Waar (setting): landelijk op veel plaatsen
Bij wie (patiëntengroep):
Door wie (contactgegevens):

---

Geleerde lessen / tips van de interventie ontwikkelaar

Wat verliep in de uitvoering boven/naar verwachting goed?

sommige heel enthousiaste assistenten die belangrijk waren bij het opstarten van het project.

Wat kan een volgende keer beter worden gedaan?

check motivatie van de apotheker om deel te nemen. Deze was nu soms extrinsiek (niet hoeven schrijven van kwaliteitsjaarplan en jaarverslag voor verzekeraar bij deelname) en sommige assistenten gaven aan dat de apotheker nauwelijks actie ondernam om deze zorg echt te implementeren.

Design

Wat was het ontwerp van het onderzoek?

Anders:

Wanneer was de studieperiode?

Start inclusie: 01-09-2006
Einde inclusie: 31-10-2007
Einde follow-up: 28-02-2008

---

Populatie

Achtergrondkenmerken

Gemiddelde leeftijd:
Geslacht:
Opleidingsniveau:
Etniciteit:
Comorbiditeit:
Andere relevante kenmerken (bijv. geletterdheid, samenstelling huishouden, etc.):: omdat de eenheid van onderzoek bestond uit deelnemende apotheken, hebben we geen achtergrondkenmerken van patiënten gepubliceerd. Ik herinner me ook niet meer of we die wel verzameld hebben. De gegevens zijn als het goed is nog wel opvraagbaar bij IQ healthcare.

Wat zijn gehanteerde in-/exclusiecriteria bij het selecteren van deelnemers voor de interventie?

Inclusie: gebruikers van plaatjesremmers (ATC B01AC) die voor het eerst een statine (ATC C10) kregen in één van de deelnemende apotheken.

Exclusie:

Bij hoeveel deelnemers is de interventie uitgetest (zowel interventie als controle groep)?

Total: 871 patiënten in 52 apotheken kwamen in aanmerking voor begeleiding bij eerste uitgifte (interventie- en controlegroep samen). 150 daarvan kregen de begeleiding ook. 735 patiënten kwamen in aanmerking voor begeleiding bij tweede uitgifte, 84 kregen die.

Hoeveel interventiegroepen zijn er in de studie?

1

Controle apotheken leverden in principe dezelfde interventie als interventie apotheken.

dit varieert van alleen het doosje meegeven tot voorlezen van het etiket tot enige aanvullende voorlichting.

Hoeveel deelnemers zijn er uitgevallen en waardoor kwam dit (drop-out)?

Aantal: 6 van 71 apotheken uitgevallen, van 13 apotheken waren geen complete data m.b.t. medicatie verstrekkingen beschikbaar. Geen drop-out van patiënten (ze kregen wel of niet de begeleiding)
Mogelijke verklaring:

---

Uitkomsten

Welke effectmaten zijn bekeken?

Anders: wel of niet ophalen van een tweede recept voor een statine (geen primaire of secundaire uitkomst)

Welke methode is gebruikt om therapietrouw te meten?

• Afleverdata apotheek

Hoe is therapietrouw geoperationaliseerd?

wel of niet ophalen van een tweede recept voor een statine binnen 6 maanden na eerste recept

Welk effect op therapietrouw is gevonden per interventiegroep versus de controlegroep?

93,9% van patiënten die begeleiding kregen bij EU kreeg ook een tweede recept, tegen 83,2% van de patiënten die geen begeleiding kregen (p=0,028) Na 6 maanden geen significant verschil meer tussen beide groepen, ook niet voor mensen die wel/niet begeleiding kregen bij TU.

Was de interventie effectief in het verbeteren van relevante klinische uitkomsten?

Niet onderzocht

Was de interventie kosteneffectief t.o.v. standaard zorg?

Niet onderzocht

Is gekeken naar intervention fidelity?

Ja; Namelijk: dat was het primaire doel van de studie. Alleen totaal onderzocht, niet het verloop in de tijd.

---

Input van stakeholders

Heeft er achteraf een procesevaluatie met de deelnemers plaatsgevonden en wat waren de belangrijkste uitkomsten?

Ja, met zorgverleners

Grootste knelpunt: apothekers kozen er (expliciet of impliciet) voor om niet te starten. (Project)assistenten werden daardoor ontmoedigd/niet aangestuurd. Andere knelpunten: onvoldoende personeel, negatieve reacties van patiënten, te weinig routine omdat er te weinig patiënten in aanmerking kwamen voor het onderzoek, gebrek aan ervaring met tweede uitgiftegesprekken en moeite om het gesprek te beginnen, andere prioriteiten in de apotheek. Ook werd soms vergeten de registratiebriefjes in te vullen, terwijl het begeleidingsgesprek wel gegeven was. Bevorderende factoren; enthousiaste assistenten, team al gewend aan eerste en tweede uitgiftegesprekken, positieve reacties van patiënten, de ondersteunende materialen, herinneringen in het apotheeksysteem, patiënten die al door een brief of door huisarts gewezen waren op het gesprek in de apotheek, apotheker die assistenten feedback geeft, materialen op een goed zichtbare plek, begeleiding paste goed in het dagelijks werk.