Telefonische Start Begeleiding (TelCIP)
Onderzoeker: Service Apotheken ism Universiteit Utrecht
Contactgegevens en meer informatie
Vanuit welke organisatie(s) is de interventie opgezet?
Service Apotheken ism Universiteit Utrecht
Type organisatie:
Apothekersorganisatie resp. universiteit
Contactperso(o)n(en):
M.J.Kooij
Telefoonnummer:
0206131544
E-mailadres:
m.j.kooij@apotheekkoning.nl
Hoe was de ontwikkeling van de interventie gefinancierd?
Service Apotheken financierde in-kind door personele ondersteuning. Zilveren Kruis (destijds Achmea) gaf apothekers een vergoeding per consult.
Zijn één (of meer) wetenschappelijke publicatie(s) beschikbaar?
- Kooij MJ, Heerdink ER, van Dijk L, van Geffen EC, Belitser SV, Bouvy ML. Effects of Telephone Counseling Intervention by Pharmacists (TelCIP) on Medication Adherence; Results of a Cluster Randomized Trial. Front Pharmacol. 2016 Aug 30;7:269. doi: 10.3389/fphar.2016.00269. Link: https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fphar.2016.00269/full
- Kooy MJ, van Geffen EC, Heerdink ER, van Dijk L, Bouvy ML. Effects of a TELephone Counselling Intervention by Pharmacist (TelCIP) on medication adherence, patient beliefs and satisfaction with information for patients starting treatment: study protocol for a cluster randomized controlled trial. BMC Health Serv Res. 2014 May 15;14:219. Link: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4050986/
- Kooy MJ, Van Geffen EC, Heerdink ER, Van Dijk L, Bouvy ML. Patients' general satisfaction with telephone counseling by pharmacists and effects on satisfaction with information and beliefs about medicines: Results from a cluster randomized trial. Patient Educ Couns. 2015;98:797-804. Link: https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0738-3991(15)00090-7
Beschrijving van de interventie
Wat is de naam van de interventie?
Telefonische Start Begeleiding (TelCIP)
In welke setting is de interventie getest?
Eerste lijn: Openbare apotheek; aantal: 63
Op wie richt de interventie zich (doelgroep)?
Patiënten
Bij welke deelnemers is de interventie getest?
Aandoening(en): Hypercholesterolemie
Hypertensie
Osteoporose
Depressie
Geneesmiddel(en): C09 (ACE-remmers, AII-antagonisten)
C10A en C10B (statines evt in combinatie met ezetimib)
M05B (bisfosfonaten)
N06A (antidepressiva)
Toedieningsvorm(en):Tabletten, capsules
Type medicatie (preventief, symptomatisch, …): Zowel preventief als symptomatisch, afhankelijk van de geneesmiddelgroep
Op welke fase(s) van het geneesmiddelgebruik richt de interventie zich?
Het starten met de medicatie (initiatie) Het gebruiken van de medicatie zoals is overeengekomen met de arts Vroegtijdig stoppen terwijl hiervoor medisch gezien geen reden is (non-persistentie)
Wie biedt de interventie aan de doelgroep aan (wie voert de interventie uit)?
Zorgverlener: Openbaar apotheker, farmaceutisch consulent of apothekers assistente
Korte beschrijving van de interventie
De Telefonische Start Begeleiding (TSB) bestaat uit een telefonisch gesprek ongeveer 2 weken na het eerste recept. Hierbij krijgt de cliënt de ruimte om vragen te stellen en kan de apotheker inspelen op vragen en mogelijke problemen die bij de cliënt leven. Daarnaast worden op deze manier ook cliënten benaderd die na een paar dagen al gestopt zijn en dus niet voor een tweede uitgifte zouden zijn gekomen.
Hoe vaak en hoe lang wordt de interventie gegeven (intensiteit en doorlooptijd)?
Eenmalig, 7-21 dagen na de start (eerste uitgifte).
Wat is nodig voor implementatie in de dagelijkse praktijk
Middelen
Is training nodig om de interventie te kunnen aanbieden/uitvoeren?
Ja
Wat is de tijdsbesteding voor de zorgverleners, patiënten of andere betrokken bij de interventie?
Zorgverlener: 14,5 minuten
Patiënt: 8,3 minuten
Andere betrokkenen:
Welke extra middelen zijn nodig bij het inzetten van de interventie?
Financieel (euro’s per patiënt/jaar): niet bekend
Arbeid (uren per patiënt/jaar): niet bekend
Wordt de interventie vergoed?
Nee
Welke (informatie)materialen zijn er over de interventie te verkrijgen?
- Website met meer informatie: www.startconsult.nl
- Handleiding voor inzetten interventie
- Vragenlijsten
- Algoritmen/software, bijv. om deelnemers te selecteren
Benodigde aanpassingen interventie of huidige zorg
Sluit de interventie aan op de reguliere zorg (inpasbaarheid in dagelijkse praktijk)?
Ja, deels;
Het betreft een extra zorg die momenteel niet (standaard) geleverd wordt en nog niet wordt ingekocht door zorgverzekeraars.
Is de interventie reeds gebruikt buiten de onderzoeksomgeving?
Ja,
Waar (setting): Meerdere apotheken
Bij wie (patiëntengroep): Voor verschillende groepen, waaronder DOAC gebruikers
Door wie (contactgegevens):
Geleerde lessen / tips van de interventie ontwikkelaar
Wat verliep in de uitvoering boven/naar verwachting goed?
De inclusie: met relatief weinig begeleiding hebben 1054 patienten de interventie gekregen. Apothekers ontvingen elke 2 weken feedback op het aantal geincludeerde patienten én een benchmark.
Wat kan een volgende keer beter worden gedaan?
We wilden de interventie in een real-life setting testen, dus zonder te veel beïnvloeding van het gedrag (oa communicatieve vaardigheden). Wellicht overwegen om van te voren een soort assessment van de kwaliteit van zorg te doen.
Onderzoek naar effectiviteit van de interventie
Design
Wat was het ontwerp van het onderzoek?
Cluster randomized controlled trial
Wanneer was de studieperiode?
Start inclusie: 01-05-2011
Einde inclusie: 31-03-2013
Einde follow-up: 01-07-2014
Populatie
Achtergrondkenmerken
Gemiddelde leeftijd:
Geslacht:
Opleidingsniveau:
Etniciteit:
Comorbiditeit:
Andere relevante kenmerken (bijv. geletterdheid, samenstelling huishouden, etc.)::
Wat zijn gehanteerde in-/exclusiecriteria bij het selecteren van deelnemers voor de interventie?
Inclusie: Uitgifte voor eerste keer in 12 maanden van genoemde geneesmiddel groepen
Exclusie: <18 jaar
Niet zelf verantwoordelijk voor medicatie
Gebruik van geindividualiseerde distributievormen (weekleveringen)
Switch binnen ATC3 groep in 12 maanden voorafgaande aan inclusie
Geen telefoon
Start van twee verschillende onderzochte geneesmiddelen
Indicatie van geneesmiddel is kortdurend (bijv bij een stoppen met roken programma)
Patiënt spreekt geen/slechts Nederlands
Bij hoeveel deelnemers is de interventie uitgetest (zowel interventie als controle groep)?
Total: 1054 patienten hebben de interventie daadwerkelijk ontvangen.
Hoeveel interventiegroepen zijn er in de studie?
2 of meer, aantal: 2
Apotheken werden gerandomiseerd over twee groepen: in groep A werd de interventie ingezet voor patiënten die startten met een antidepressivum of bisfosfonaat. In groep B werd de interventie ingezet voor patiënten die startten met een RAS-remmers of statine.
In groep A golden patiënten die startten met een RAS-remmers of statine als controle groep. En in groep B de starters van een antidepressivum of bisfosfonaat. Daarmee werd in elke apotheek de interventie ingezet voor 2 geneesmiddelgroepen én gold elke apotheek als controle groep voor de andere 2 geneesmiddelgroepen. In de controle groep werd standaard zorg verleend en werden patiënten dus niet actief gebeld.
Hoeveel deelnemers zijn er uitgevallen en waardoor kwam dit (drop-out)?
Aantal: Van de 83 gerandomiseerde apotheken hebben zich er 21 terug getrokken na randomisatie. Van de overgebleven 42 apotheken is van 9 apotheken uiteindelijk geen data verzameld.
Mogelijke verklaring: Een deel van de apotheken heeft zich teruggetrokken omdat alleen voor Achmea verzekerden een financiele vergoeding is afgesproken. Van een deel is het ook niet bekend.
Uitkomsten
Welke effectmaten zijn bekeken?
Therapietrouw als primaire uitkomstmaat Door patiënten gerapporteerde maten (PROM’s, QoL); Namelijk: Opvattingen over de medicatie (BMQ) Tevredenheid over informatievoorziening (SIMS)
Welke methode is gebruikt om therapietrouw te meten?
- Afleverdata apotheek
Hoe is therapietrouw geoperationaliseerd?
Met behulp van aflevergegevens is de MRPm bepaald zowel als continue maat en als dichotome maat meegenomen.
Welk effect op therapietrouw is gevonden per interventiegroep versus de controlegroep?
Voor RAS-remmers, statines en bisfosfonaten is een therapietrouw verbetering gevonden over een periode van 12 maanden. Zie tabel 2 van bijgevoegde publicatie.
Was de interventie effectief in het verbeteren van relevante klinische uitkomsten?
Niet onderzocht
Was de interventie kosteneffectief t.o.v. standaard zorg?
Niet onderzocht
Is gekeken naar intervention fidelity?
Ja; Namelijk: Dit is op verschillende manieren gedaan: apothekers vulden een formulier in wat zij besproken hadden, en bij een aantal apotheken zijn audio-opnames van gesprekken gemaakt. De conclusie is dat de interventie is uitgevoerd, maar dat er zeker verschillen waren tussen apotheken en dat het niet overal optimaal is uitgevoerd. Dit past ook bij het karakter van een pragmatische trial waarbij de deelnemers veel vrijheid kregen voor eigen invulling
Input van stakeholders
Heeft er achteraf een procesevaluatie met de deelnemers plaatsgevonden en wat waren de belangrijkste uitkomsten?
Ja, met patiënten