Elektronische monitoring met slimme SMS-herinneringen bij gebruik van inhalatiemedicatie (e-MATIC)
Onderzoeker: Erasmus Medisch Centrum
Contactgegevens en meer informatie
Vanuit welke organisatie(s) is de interventie opgezet?
Erasmus Medisch Centrum
Type organisatie:
Universitair ziekenhuis
Contactperso(o)n(en):
dr. E.C. (Erwin) Vasbinder
Telefoonnummer:
0104616056
E-mailadres:
e.vasbinder@franciscus.nl
Hoe was de ontwikkeling van de interventie gefinancierd?
50% ZonMW en 50% unconditional grant van GSK (farmaceutische industrie)
Zijn één (of meer) wetenschappelijke publicatie(s) beschikbaar?
- Vasbinder EC, Goossens LMA, Rutten – van Mölken MPMH, de Winter BCM, van Dijk L, Vulto AG, Blankman EIM, Dahhan N, Veenstra – van Schie MTM, Versteegh FGA, Wolf BHM, Janssens HM, van den Bemt PMLA. e-Monitoring of Asthma Therapy to Improve Compliance in children: a ran-domised controlled trial (e-MATIC). Eur Respir J 2016; 48: 758-767, DOI: 10.1183/13993003.01698-2015
- Vasbinder EC, Janssens HM, Rutten-van Mölken MP, van Dijk L, de Winter BC, de Groot RC, Vulto AG, van den Bemt PM; e-MATIC Study Group. e-Monitoring of Asthma Therapy to Improve Compli-ance in children using a real-time medication monitoring system (RTMM): the e-MATIC study proto-col. BMC Med Inform Decis Mak. 2013 Mar 21;13(1):38. doi: 10.1186/1472-6947-13-38.
Beschrijving van de interventie
Wat is de naam van de interventie?
Elektronische monitoring met slimme SMS-herinneringen bij gebruik van inhalatiemedicatie (e-MATIC)
In welke setting is de interventie getest?
Tweede/derde lijn Academisch ziekenhuis; aantal: 2 Algemeen ziekenhuis aantal: 3
Op wie richt de interventie zich (doelgroep)?
Patiënten Familie en mantelzorgers
Bij welke deelnemers is de interventie getest?
Aandoening(en): astma
Geneesmiddel(en): inhalatiecorticosteroiden (ATC R03BA)
Toedieningsvorm(en):Dosisaerosol
Type medicatie (preventief, symptomatisch, …): preventief te gebruiken ontstekingsremmende inhalatiemiddelen
Op welke fase(s) van het geneesmiddelgebruik richt de interventie zich?
Het gebruiken van de medicatie zoals is overeengekomen met de arts
Wie biedt de interventie aan de doelgroep aan (wie voert de interventie uit)?
Zorgverlener: Arts of apotheker
Korte beschrijving van de interventie
Patiënten ontvangen een zogenaamd electronic monitoring (EM) device: een opzetstuk voor hun normale inhalatiecorticosteroïd (ICS) bevattende dosisaërosol dat exact bijhoudt op welk moment de dosisaërosol wordt afgevuurd. Het EM-device staat permanent via het GSM-netwerk in contact met de onderzoeksdatabase. Hieruit kunnen geautomatiseerd slimme SMS-herinneringen worden verstuurd aan de patiënt en/of zijn/haar familie. Deze reminders worden alleen verzonden als er binnen het vooraf gedefinieerde tijdsinterval geen innamesignaal is ontvangen, dit ten teken dat de ICS dreigt te worden vergeten.
Hoe vaak en hoe lang wordt de interventie gegeven (intensiteit en doorlooptijd)?
De follow-up periode was 12 maanden. Gedurende die periode gebruikten patiënten hun inhalatiecorticosteroiden via het EM-device
Wat is nodig voor implementatie in de dagelijkse praktijk
Middelen
Is training nodig om de interventie te kunnen aanbieden/uitvoeren?
Ja
Wat is de tijdsbesteding voor de zorgverleners, patiënten of andere betrokken bij de interventie?
Zorgverlener: apotheker: ter hand stelling (1x10 min), monitoring van innames/technisch goed functioneren (2,5 min per patiënt per week), analyse en rapportage gegevens (15 min), exitgesprek met patiënt (10 min); arts: uitleg EM-techniek (5 min), interpretatie en beleidsvorming (10 min)
Patiënt: ophalen en inleveren EM-device (2x10 min). 1x per maand opladen EM-device (5 min per maand)
Andere betrokkenen:
Welke extra middelen zijn nodig bij het inzetten van de interventie?
Financieel (euro’s per patiënt/jaar): 300
Arbeid (uren per patiënt/jaar); aantal: 1
Materialen: informatiemateriaal
Wordt de interventie vergoed?
Ja, deels.
Welke (informatie)materialen zijn er over de interventie te verkrijgen?
- Handleiding voor inzetten interventie
- Informatiefolder voor patiënten en/of zorgverleners
Benodigde aanpassingen interventie of huidige zorg
Sluit de interventie aan op de reguliere zorg (inpasbaarheid in dagelijkse praktijk)?
Ja, deels;
Het is een nieuwe en relatief onbekende dienst en je moet eerst de vergoeding regelen bij de zorgverzekeraars
Is de interventie reeds gebruikt buiten de onderzoeksomgeving?
Ja,
Waar (setting): Wereldwijd wordt elektronische therapietrouwmeting van inhalatiemedicatie al jaren uitgevoerd, maar veelal in onderzoeksverband. In Nederland levert de firma Evalan de benodigde apparatuur onder de naam Sensemedic. Deze heeft een CE-keurmerk.
Bij wie (patiëntengroep): patiënten met astma
Door wie (contactgegevens): Evalan BV (evalan.com)
Geleerde lessen / tips van de interventie ontwikkelaar
Wat verliep in de uitvoering boven/naar verwachting goed?
Contact met leverancier van de devices, enthousiaste patienten (kinderen en hun ouders)
Wat kan een volgende keer beter worden gedaan?
Let op dat patiënten thuis een goed GSM-bereik hebben, anders genereert het systeem onterecht SMS-herinneringen (omdat het dan niet tijdig de innamesignalen registreert). Circa 5% van de devices is niet meer ingeleverd door de patiënten.
Onderzoek naar effectiviteit van de interventie
Design
Wat was het ontwerp van het onderzoek?
Randomized controlled trial
Wanneer was de studieperiode?
Start inclusie: 01-01-2012
Einde inclusie: 01-03-2013
Einde follow-up: 01-03-2014
Populatie
Achtergrondkenmerken
Gemiddelde leeftijd: 4-12 jaar
Geslacht: zie publicatie
Opleidingsniveau: zie publicatie
Etniciteit: zie publicatie
Comorbiditeit: zie publicatie
Andere relevante kenmerken (bijv. geletterdheid, samenstelling huishouden, etc.):: zie publicatie
Wat zijn gehanteerde in-/exclusiecriteria bij het selecteren van deelnemers voor de interventie?
Inclusie: zie publicatie
Exclusie: zie publicatie
Bij hoeveel deelnemers is de interventie uitgetest (zowel interventie als controle groep)?
Total: 219
Hoeveel interventiegroepen zijn er in de studie?
1
Controlegroep: EM-device zonder slimme SMS-herinneringen
Hoeveel deelnemers zijn er uitgevallen en waardoor kwam dit (drop-out)?
Aantal: 6
Mogelijke verklaring: zie publicatie
Uitkomsten
Welke effectmaten zijn bekeken?
Therapietrouw als primaire uitkomstmaat Klinische uitkomstmaten; Namelijk: astma controle, astma ernstige exacerbaties, kwaliteit van leven Economische uitkomstmaat; Namelijk: kosten
Welke methode is gebruikt om therapietrouw te meten?
- Elektronisch monitoren (bijv. MEMS)
Hoe is therapietrouw geoperationaliseerd?
percentage giften dat werd geregistreerd binnen 6 uur (3 uur voor tot 3 uur na) rond het geplande moment van inname (timing adherence).
Welk effect op therapietrouw is gevonden per interventiegroep versus de controlegroep?
Gemiddeld 12% (95% BI 6,7-17,7) hogere therapietrouw in de interventiegroep (69,3% vs 57,3%)
Was de interventie effectief in het verbeteren van relevante klinische uitkomsten?
Nee
Was de interventie kosteneffectief t.o.v. standaard zorg?
Niet onderzocht
Is gekeken naar intervention fidelity?
Nee
Input van stakeholders
Heeft er achteraf een procesevaluatie met de deelnemers plaatsgevonden en wat waren de belangrijkste uitkomsten?
-