Contactgegevens en meer informatie
Vanuit welke organisatie(s) is de interventie opgezet?
Amsterdam UMC - locatie VUmc
Type organisatie:
Universitair Medisch Centrum
Contactperso(o)n(en):
Danielle van der Laan
Telefoonnummer:
E-mailadres:
d.vanderlaan@amsterdamumc.nl
Hoe was de ontwikkeling van de interventie gefinancierd?
KNMP
Zijn één (of meer) wetenschappelijke publicatie(s) beschikbaar?
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28103948
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30319409
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31093942
Beschrijving van de interventie
Wat is de naam van de interventie?
CATI interventie programma
In welke setting is de interventie getest?
Eerste lijn: Openbare apotheek; aantal: 20
Op wie richt de interventie zich (doelgroep)?
Patiënten
Bij welke deelnemers is de interventie getest?
Aandoening(en): Patiënten met en hoge bloeddruk met het gebruik van bloeddrukverlagende medicijnen
Geneesmiddel(en): bloeddrukverlagende medicijnen (C02, C03, C07, C08)
Toedieningsvorm(en):tabletten
Type medicatie (preventief, symptomatisch, …): preventief en symptomatisch
Op welke fase(s) van het geneesmiddelgebruik richt de interventie zich?
Het gebruiken van de medicatie zoals is overeengekomen met de arts
Wie biedt de interventie aan de doelgroep aan (wie voert de interventie uit)?
Zorgverlener: Apotheker
Korte beschrijving van de interventie
Het CATI interventieprogramma bestaat uit twee gesprekken waarin de apotheker samen met de patiënt de barrières die therapietrouw in de weg staan in kaart brengt en waarin in samenspraak met de patiënt informatie en advies wordt gegeven hoe daarmee om te gaan om zo tot een verbetering van de therapietrouw te komen. Bij deze gehele interventie wordt gebruik gemaakt van verschillende interventiematerialen (Quick Barrier Scan & Tailored Intervention Guide).
Hoe vaak en hoe lang wordt de interventie gegeven (intensiteit en doorlooptijd)?
2 gesprekken met ongeveer 3 maanden ertussen
Wat is nodig voor implementatie in de dagelijkse praktijk
Middelen
Is training nodig om de interventie te kunnen aanbieden/uitvoeren?
Ja
Wat is de tijdsbesteding voor de zorgverleners, patiënten of andere betrokken bij de interventie?
Zorgverlener: 1e gesprek duurt ongeveer 30-45 min, 2e gesprek ongeveer 15-30 minuten, daarnaast logistieke tijd voor het inplannen van de gesprekken en eventueel 15 minuten voorbereidingstijd voor de gesprekken.
Patiënt: 1e gesprek ongeveer 30-45 minuten, 2e gesprek ongeveer 15-30 minuten.
Andere betrokkenen: Apothekersassistent zou de apotheker kunnen ondersteunen bij de logistieke werkzaamheden
Welke extra middelen zijn nodig bij het inzetten van de interventie?
Financieel (euro’s per patiënt/jaar): niet bekend
Arbeid (uren per patiënt/jaar): niet bekend
Materialen: Interventiematerialen (2 documenten)
Wordt de interventie vergoed?
Nee
Welke (informatie)materialen zijn er over de interventie te verkrijgen?
- Ander materiaal: Speciaal ontwikkeld voor de interventie, op dit moment niet vrij verkrijgbaar.
Benodigde aanpassingen interventie of huidige zorg
Sluit de interventie aan op de reguliere zorg (inpasbaarheid in dagelijkse praktijk)?
Ja, deels;
training, maar ook extra tijd beschikbaar maken voor deze interventie
Is de interventie reeds gebruikt buiten de onderzoeksomgeving?
Nee,
Waarom niet?: geen vervolg op onderzoek gekomen tot op heden
Geleerde lessen / tips van de interventie ontwikkelaar
Wat verliep in de uitvoering boven/naar verwachting goed?
Er is een procesevaluatie uitgevoerd, hier kwamen de volgende positieve punten naar voren: - De uitvoering van de interventie grootendeels volgens protocol verlopen - De training was als positief ervaren door zorgverleners. - De interventie zelf, met name de gestructureerde gespreksmaterialen, werden door zorgverleners als makkelijk te gebruiken ervaren.
Wat kan een volgende keer beter worden gedaan?
Er is een procesevaluatie uitgevoerd, hier kwamen de volgende verbeterpunten naar voren - De selectie van patiënten kan worden verbeterd, bijvoorbeeld door alleen therapieontrouwe patiënten te selecteren. - Een groot aantal patiënten reageerde niet of wilden niet meedoen, waardoor selectie bias niet uit te sluiten is. In het vervolg zou een andere wervingsstrategie kunnen worden toegepast dan per brief (bijv. telefonisch). - voor 1/3 van de deelnemers is aan het einde van het consult geen samenvatting geprint en meegegeven.
Onderzoek naar effectiviteit van de interventie
Design
Wat was het ontwerp van het onderzoek?
Randomized controlled trial
Wanneer was de studieperiode?
Start inclusie: 01-03-2016
Einde inclusie: 30-06-2016
Einde follow-up: 01-03-2017
Populatie
Achtergrondkenmerken
Gemiddelde leeftijd:
Geslacht:
Opleidingsniveau:
Etniciteit:
Comorbiditeit:
Andere relevante kenmerken (bijv. geletterdheid, samenstelling huishouden, etc.)::
Wat zijn gehanteerde in-/exclusiecriteria bij het selecteren van deelnemers voor de interventie?
Inclusie: Patienten tussen de 45 en 75 jaar die antihypertensiva gebruiken (waaronder beta-blockers, calcium antagonists, diuretics, angiotensin converting enzyme (ACE) inhibitors, and angiotensin II-receptor antagonists) voor minimaal 12 maanden die via vragenlijst hebben aangegeven gediagnostiseerd te zijn met hypertensie. Patienten werden geïncludeerd wanneer ze therapieontrouw waren op zowel aflevergegevens van de apotheek (PDC < 80%) en op basis van de MARS vragenlijst (MARS-5 < 25).
Exclusie: Patiënten die niet goed Nederlands spraken of patiënten die gebruik maken van hulpmiddelen voor adequaat medicatiegebruik verstrekt door de apotheek (bijv. herhaalservice of baxterrollen) werden geëxcludeerd.
Bij hoeveel deelnemers is de interventie uitgetest (zowel interventie als controle groep)?
Total: 170
Hoeveel interventiegroepen zijn er in de studie?
1
Deelnemers in de controlegroep ontvingen gebruikelijke zorg zoals beschreven in KNMP richtlijnen voor openbaar apothekers. Deze zorg, veelal uitgevoerd door een apothekersassistent, omvat het checken en leveren van voorgeschreven medicatie, instructies geven voor correct medicatiegebruik bij afgifte en informatie verstrekken over de gewenste effecten en mogelijke bijwerkingen gedurende de eerste en tweede uitgifte.
Hoeveel deelnemers zijn er uitgevallen en waardoor kwam dit (drop-out)?
Aantal: 34
Mogelijke verklaring: vaak logistieke problemen en tijdgebrek in de apotheek om gesprekken te voeren
Uitkomsten
Welke effectmaten zijn bekeken?
Therapietrouw als primaire uitkomstmaat Klinische uitkomstmaten; Namelijk: bloeddrukmeting Door patiënten gerapporteerde maten (PROM’s, QoL); Namelijk: Beliefs about Medicines (BMQ), Quality of Life (SF-12), Illness perceptions (IPQ-9) Economische uitkomstmaat; Namelijk: Kosteneffectiviteit, kostenutiliteit (QALY's)
Welke methode is gebruikt om therapietrouw te meten?
- Vragenlijsten: MARS-5 vragenlijst
Hoe is therapietrouw geoperationaliseerd?
MARS-5, zelf-gerapporteerde therapietrouw, afkapwaarde <25 = ontrouw. In sensitiviteitsanalyses ook gekeken naar <23=ontrouw. En de MARS-5 werd zowel continue als dichotoom gemeten. (bij inclusie werd ook gekeken naar PDC, patiënten moesten ontrouw scoren op apotheekaflevergegevens, PDC<80%, via SFK webrapportages).
Welk effect op therapietrouw is gevonden per interventiegroep versus de controlegroep?
Er is geen significant effect gevonden op zelf gerapporteerde therapietrouw, quality of life, illness perceptions of bloeddruk voor de interventiegroep ten opzichte van de controlegroep in dit project. Wel is er een significant verschil tussen de interventiegroep en de controlegroep op de perceptie van noodzaak van medicatie (sub-schaal BMQ questionnaire). Ook bleek bij sub analyses dat voor patiënten die 3 of meer barrières voor therapietrouw hadden (geïdentificeerd tijdens project op basis van de 'Quick Barrier Scan'), dat de interventie wel effectief was in het verbeteren van de therapietrouw.
Was de interventie effectief in het verbeteren van relevante klinische uitkomsten?
Nee
Was de interventie kosteneffectief t.o.v. standaard zorg?
Nee
Is gekeken naar intervention fidelity?
Ja; Namelijk: Tijdens de process evaluatie kwam naar voren dat de meeste onderdelen van de interventie zijn uitgevoerd volgens het protocol. Een uitzondering was het meegeven van een geprinte samenvatting van het consult. Deze was bij 1/3 van de patiënten niet meegegeven. Voor een uitgebreide beschrijving van de proces evaluatie zie https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31093942
Input van stakeholders
Heeft er achteraf een procesevaluatie met de deelnemers plaatsgevonden en wat waren de belangrijkste uitkomsten?
Ja, met zorgverleners
Via individuele interviews
- de interventie werd goed ontvangen door betrokken zorgverleners en is in grote lijnen uitgevoerd volgens protocol. - selectie van patiënten kan worden verbeterd, bijvoorbeeld door alleen therapieontrouwe patiënten te selecteren. - Een groot aantal patiënten reageerde niet of wilden niet meedoen, waardoor selectie bias niet uit te sluiten is. In het vervolg zou een andere wervingsstrategie kunnen worden toegepast dan per brief (bijv. telefonisch). - voor 1/3 van de deelnemers is aan het einde van het consult geen samenvatting geprint en meegegeven.